اسفندیار آقاجانی
اسفندیار آقاجانی

اسفندیار آقاجانی

نادر شاه و تالشان

روستا ی خطبه سرا در ۲۵ کیلومتری تالش به طرف استارا قرار دارد.کوههای تالش  قسمتی از سلسله جبال البرز می باشد.  بلندترین قله تالش بنام قله باغرو است که در ارتفاعات روستای خطبه سرا قرار دارد.ارتفاع قله باغرو ازسطح دریا ۳۱۹۷ متر است.                           نامهای دیگر این قله{بغرو}و {بکرو}و است.در دامنه ی غربی ان دریاچه نءر قرار دارد ودامنه ی شرقی ان مراتع ودارای چشمه های جوشان فراوانی است.و علفزارهایش   بهشت دامداران در   فصل تابستان میباشد.                                                                                            از جمله مناطق دیدنی خطبه سرا ییلاقات آن می باشد.وچشمه ی انا بولاغی {چشمه ی مادر}یکی از شگفتیهای افرینش است که از  دل کوه باغرو بر می اید.وجود گور های باستانی نشان از قدمت چند هزار سا له خطبه سرا دارد.از جمله درختان کهنسال منطقه درخت سرخدار در بنون ودرخت افرا{بسکم اقاجی}    در اجر گاه بسکاما چل و هزاران درخت تنومند وقامت افراشته در میان جنگلهایش وجود دارد.                                                                                                                               جنگلهای خطبه سرا که جزوی از جنگلهای شمال ایران است دارای گونه های بسیار با ارزش دنیا هستند. هر چه از مناطق پست وجلگه ای به طرف ارتفاعات بالا تر می رویم تنوع درختان هم تقریبا"عوض می شود .بیشتر درختان از نوع  پهن برگ هستند وتعداد کمی هم از نوع سوزنی برگ هستند.    

در قسمت جلگه ای تقریبا" تمامی در ختا ن بومی تبدیل به مزارع وباغات  ویا تبدیل به مناطق مسکونی وغیره شده است . از جمله درختان ی مانند گیلاس آلوچه پرتقال وگردو و گلابی وسیب وازگیل ........برای بهره برداری از میوه شان  کاشته شده است .

در چند دهه قبل در قسمتها جلگه ای در ختانی بود به نام {دمیر آ قاجی}که به زبان ترکی است وبه معنی در خت آهنی است . چوب بسیار سختی دارد و برای استفاه از آن   به عنوان سوخت بسیار دوام دارد و ذغالس بسیار باکیفیت و بادوام است .و تا چند دهه بصورت بسیار انبوه دیده می شد و.....  برگ های این درخت زیبا به رنگ  های بسیار زیبایی در می آید و نمونه های بسیار خوب آن در بین گیسوم به پره سر  در کنار جاده قابل مشاهده است ..نام فارسی آن درخت انجیلی است.

 ریشه وبرگ آ ن خاصیت درمانی داردودر خت بومی مختص شمال ایران می باشد . و اگر انسان دررشد این درخت دخالت نکرده و شاخه زنی نکند ارتفاع این درخت تاحدود ۲۵ متر بالا میرود.

بااینکه تمام درختان زیباییها و فواید مخصوص به خود دارند در خت انجیلی علاوه بر داشتن خاصییت درمانی ودارویی واستفاده از چوب ان در تهیه ذغال واستفاده در صنایع چوب  ـــ در ختی بسیار زیباست ومخصوصا" در فصل پاییز برنگهای بسیا ر مناظر زیبایی را ایجاد میکند {برگهای جوان درخت انجیلی  بنفش مایل به قرمز ودر فصل تابستان  به رنگ سبز تیره ودر خشان در می اید و سر انجام در پاییز به رنگهای مختلف زرد پر رنگ -نارنجی سوخته وپر رنگ و قرمز روشن خالص در می اید}۱

   زیبایی و تنوع رنگ ها ی  این در ختان در تالش در فصل پاییز مناظر بس زیبا وبی بدیل  بوجود می اورد .روستای خطبه سرا با داشتن مناظر خدا دادی - مناظری که بدون دخالت انسان پدید امده است -زیادی ازجمله دارای جنگالهای بکر وییلاقهای بسیار زیبا دارای سواحل دریایی ودارای اثار باستانی چند هزار ساله و داشتن اب وهوای معتدل و... میتواند به  یکی از مناطق گردش گری  تبدیل شود.حفظ ونگهداری وکاشت درخت انجیلی  به زیباییهای منطقه می افزاید.

  در مورد وجه تسمیه کلمه خطبه سرا کمتر تحقیق  شده است زمانی شایع بود که نادر شا ه در این منطقه  به ایراد خطبه پر داخته و بهمین خاطر این روستا خطبه سرا نامیده شده است ولی سندی معتبر وقانع کننده ای را سراغ ندارم .البته در دورا ن  سلطنت نادر شاه بخاطر مالیات گیری شور شهایی در تالش شد  که این شورشها دسالهای ۱۷۴۷ م الی ۱۷۴۷ م رخ دادو در راس قیام کنندگان  تالش کلب حسین بک قرار داشت .-طبق تحقیقات اقای اقای عبدالکریم اقاجانی تالش در کتاب  تاریخ تالش در گستره تاریخ ایران ذکر کرده کلب حسین خان سیاه کلاهی هره دشتی هفتمین جد اقا جان خان از نیاکان طوایف اقاجانی رحمانی وهژبری  لیسار وتالش تاچوبر می باشد.

{ اقای عبدالکریم اقاجانی از اولین کسانی بود که قدم در جستجوی تاریخ تالش گذاشت و مخصوصا"تاریخ دودمانهای تالش راکه در اثر گذشت زمان فراموش می شدند را زنده کرد . کسانی بودند  که حتی سه نسل از اجدادشان را نمی شناختند  با مطالعه  کتاب تاریخ تالش اجدادشان را شناختند و  بعد از اینکه کتاب تاریخ تالش در سال۱۳۷۸ ه شمسی به بازار امد- باور مان امد که تالش هم تاریخی دارد ومی توان برای آن تاریخ نوشت.و     زحمات نویسندگان بعدی از جمله ..........قابل تقدیر است و انشاء الله نویسندگان بعدی تلاشهای بیشتری برای تحقیق در تاریخ تالش که قدمتی بسیار کهن دارد خواهند کرد}.......

   بهرحال دهستان زیبای ما که هم اینک{مهر ۱۳۹۱ شمسی} نز دیک  ۱۷۰۰۰ نفر جمعیت دارد هنوز یک کتاب خانه عمومی ندارد وبا ز از خیران وادارا ت  و مقامات دولتی تقا ضا مندیم بر ای مقابله با شبی خون و تهاجم فرهنگی اقدام بنمایند -   --تاسیس کتاب خانه ها نقش فو ق العاده ای  در مبارزه  با تهاجم فرهنگی در این عصری که از هر طرف فرهنگ غنی ایرانی واسلامی مارا نشانه گرفته اند را می تواندداشته باشد. ..... 


          نادر شاه و تالشان

مطالبی را عینا"و بعضی را خلاصه وار از کتاب  تاریخ تالش جلداول از بخش نادر شاه وتالشان نقل می کنم.

  {از طرفی .....ماموران نادر شاه -راهی ولایات می شدند وبه سرباز گیری و گرد اوری مالیات می پرداختند. ....در این وقت کوه نشینان تالش ......در راس انان یکی از امرای محلی از کوه نشینان اهل تسنن به نام جه لل خان - جلال خان -از پرداخت مالیات خودداری ورزیدو .....و ماموران نادر شاه را از تالش بیرون راندند ...نادر شاه در سرراه خود به شیروان در توقف کوتاهی در مغان  -فرمان داد ودو دسته از  نیر وهای زبده  وکار امد  برای فرو نشاندن شور ش تالشان سنی مذهب .....}  ۲                          فر ماندهان ونیرو های نادر شاه پاز روانه شدن به تالش در محلی نز دیک استارا موسوم به سیاه بیل -سیبلی- اردو زدند. در این هنگام تالشان شبان گاه به اردو گاه شبیخون زده و علاوه بر وارد کردن تلفات مالی وجانی گریختند.   

     نادر شاه دسته دیگری را به تالش گسیل کرد . قوای نادر  در نواحی چلوند وویزنق -ویزنه- ولوندویل ضمن تخریب خانه وبه اسارت گرفتن زنان وکودکان چند نفر را به قتل رسانده و از درختان اویزان کردند.وسپس  باراهنمایی قلیچ بیک استارایی به اقامت گاه جلال خان سیاه کلاهی در هره دشت لیسار حمله کردندو وجلال خان را به اتهام رهبری در شبی خون واقعه سیاه بیل -سیبلی - به قتل رساند. .... 

......و سپس جنگی هم توسط نیرو های نادر با پدر جلال خان به نام کربلایی حسین خان  در محلی موسوم  به-میرام گوله شن -یا بهرام گلشن در گرفت . ونیرو های نادر شکست سختی خوردند  محمد حسین خان افشار فرمانده ساخلوی استارا مجبور به عقب نشینی شد و قره خان با ۲۰۰ نفر به اسارت کلب حسین خان در امد  . سپس شورش هایی هم در گسکریان وقبلیل امارد-عمار لو ها به جنگ به قوای دولتی پر داختند...برای مطالعه بیشتر به اصل کتاب که تماما" با سند ومدرک تحریر شده مراجعه شود .

بهر حال اینها مدارکی است که نشان دهنده ان است که در زمان نادر شاه در تالش شورشها ودر گیری هایی در منطقه تالش شده است  و نادر شاه در این محل به ایراد خطبه پرداخته یا نه بنده توانایی تحقیق بیشتری به علت نبو دکتابخانه در محله خطبه سرا را ندارم و مدرک وسندی را هم که نشان دهد که

قبل از حکومت نادر شاه نا م محل به نام خطبه سرا بوده باشد ،تا حال مشاهده  نشده است .انشا ا.... محققین با مطالعه ی دقیق  در تاریخ تالش حقایق تازه ای را کشف کنند.

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.